اگر گیاهان خانگی شما که با افتخار از آنها مراقبت میکنید، خسته و پژمرده به نظر میرسند، اکنون زمان مناسبی برای تعویض گلدان آنها است. حتی گیاهان سالم نیز ممکن است از خانه خود بزرگتر شوند یا به خانهای جدید نیاز داشته باشند. یک گلدان جدید که چند سانتیمتر بزرگتر باشد، فضای لازم برای رشد پرپشت گیاهانی مانند آنتوریوم قرمز، پوتوس و سایر گیاهان را فراهم میکند. این راهنما شما را با مراحل تعویض گلدان آشنا میکند.
در این مقاله خواهید آموخت که چگونه گلدانهای خوب و خاک مناسب را برای این کار انتخاب کنید. همچنین نکاتی را برای تضمین شروعی عالی برای گیاهتان در خانه جدیدش خواهید خواند.
چگونه بفهمیم گیاه به تعویض گلدان نیاز دارد؟
با گذشت زمان، خاکی که گیاهان خانگی شما در آن رشد میکنند، ممکن است دیگر شرایط لازم برای بقای آنها را فراهم نکند. به عنوان یک قاعده کلی، اگر گیاهان آپارتمانی شما هر یک از علائم زیر را نشان میدهند، دستکش باغبانی، بیلچه و ابزار کوچک باغبانی خود را بردارید و شروع کنید.
شما زمانی نیاز به تعویض گلدان را متوجه میشوید که این نشانهها ظاهر شوند:
-
ریشههایی که به شدت در هم پیچیدهاند و از سوراخهای انتهایی گلدان بیرون زدهاند.
-
خشکی خاک و عدم نگهداری رطوبت؛ آب به سرعت از گلدان خارج میشود.
-
سنگین شدن قسمت بالای گیاه که باعث خم شدن آن میشود.
-
آویزان شدن و افتادگی برگها که به راحتی قهوهای یا جدا میشوند.
انتخاب گلدان مناسب
این مرحله از تعویض گلدان نیاز به کمی تفکر دارد. اطمینان حاصل کنید که خانه جدید گیاه شما برای رشد و زهکشی کافی است. گلدانی را انتخاب کنید که ۱ تا ۲ سانتیمتر از گلدان فعلی بزرگتر باشد و حتماً دارای سوراخ زهکشی در کف باشد.
انواع مختلفی از گلدانها برای گیاهان آپارتمانی و بیرونی موجود است، بنابراین باید انتخابی بر اساس نیازهای خاص گیاه و جنس گلدان داشته باشید:
-
گلدانهای بزرگتر: برای گیاهان پررشد مانند درختان و بوتهها مناسب هستند. گلدانهایی را انتخاب کنید که به اندازه کافی عمیق و پهن باشند.
-
گلدانهای سفالی (تراکوتا): برای ساکولنتها و کاکتوسها که به آب زیادی نیاز ندارند یا خاک با زهکشی سریع را ترجیح میدهند، مناسب هستند.
-
گلدانهای گیاهان خوراکی: برای سبزیجات و گلها، گلدانهایی را انتخاب کنید که به اندازه کافی بزرگ باشند و تعداد کافی سوراخ زهکشی داشته باشند.
چگونه گیاه را از گلدان خارج کنیم؟
حالا که گلدان جدید را انتخاب کردهاید، وقت آن است که گیاه را از گلدان قدیمی خارج کنید. بهترین زمان برای این کار زمانی است که دما معتدل باشد تا استرس کمتری به گیاه وارد شود. چند روز قبل از تعویض گلدان، گیاه خود را به خوبی آبیاری کنید. این کار باعث آبرسانی به گیاه شده و شوک ناشی از انتقال به خاک جدید را به حداقل میرساند. همچنین میتواند فرآیند خارج کردن را آسانتر کند.
به آرامی گیاه را کج کنید، آن را از نزدیک پایه بگیرید و با یک کشش محکم و آرام از گلدان قدیمی خارج کنید. اگر گیاه تکان نخورد، آن را به طور کامل آبیاری کرده و دوباره امتحان کنید.
جدا کردن خاک قدیمی
خاک قدیمی و کهنه را با دقت از گیاه جدا کنید. با استفاده از یک چاقوی باغبانی، خاک را به آرامی از ریشهها بتراشید. این کار را با احتیاط انجام دهید تا به ریشهها آسیب نرسانید.
ایجاد برش در سیستم ریشه
در این مرحله، چند برش کوچک در قسمت پایین سیستم ریشه ایجاد کنید تا گیاه فضای تنفس داشته باشد. اکسیژن برای گیاه به اندازه آب و مواد مغذی خاک مهم است. از یک چاقوی دندانهدار یا قیچی باغبانی برای ایجاد برشها استفاده کنید. اگر ریشهها به راحتی جدا میشوند، میتوانید آنها را با دست از هم باز کنید. برخی از گیاهان خانگی مانند سانسوریا و اچوریا، قابل تقسیم هستند. کافی است یک شکاف طبیعی در ریشهها پیدا کنید و آنها را تقسیم کرده و در گلدانهای جداگانه قرار دهید.
انتخاب خاک مناسب
یکی از نکات کلیدی در تعویض گلدان، اهمیت خاک خوب است. خاک گلدان (Potting Soil) بهترین انتخاب برای این کار است. خاک گلدان، برخلاف خاک باغچه، حاوی مواد مغذی لازم برای احیای گیاه است. همچنین ترکیبی از موادی مانند پیتماس (یا کوکوپیت) و پوست درخت کاج برای حفظ رطوبت، و پرلیت برای بهبود زهکشی آسانتر دارد.
-
خاک عمومی: خاک گلدان معمولی برای اکثر گیاهان مناسب است.
-
خاکهای مخصوص: برای گیاهانی که نیاز به مراقبت بیشتری دارند، مانند ارکیده، ساکولنت یا بنفشه آفریقایی، میتوانید از خاک مخصوص آنها استفاده کنید.
-
خاک ساکولنت و کاکتوس: برای ساکولنتها، کاکتوس و نخلها، خاکی را انتخاب کنید که با ماسه مخلوط شده باشد تا زهکشی خوبی داشته باشد.
انتقال به گلدان جدید
یک پارچه یا دستمال کاغذی را زیر سوراخ زهکشی گلدان جدید قرار دهید و چند بیلچه خاک تازه اضافه کنید. سپس گیاه را داخل گلدان قرار داده و به اضافه کردن خاک ادامه دهید تا به زیر لبه گلدان برسد.
آبیاری کامل
بعد از تعویض گلدان، گیاه خود را در خانه جدیدش به خوبی آبیاری کنید. سوراخهای زهکشی به خروج آب اضافی کمک میکنند. اینکه چقدر آب اضافه کنید به نوع گیاه بستگی دارد. مطمئن شوید که به اندازه کافی آب میدهید اما نه آنقدر زیاد که باعث پوسیدگی ریشهها شود.
اجتناب از نور مستقیم خورشید
پس از تعویض گلدان، گیاه آپارتمانی خود را برای چند روز یا حتی چند هفته از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید تا ریشهها به خاک جدید عادت کنند. نور خورشید برای گیاهانی مانند هورتانسیا خوب است، اما نور بیش از حد پس از تعویض گلدان میتواند به گیاه ضعیف شده آسیب برساند.
شما تلاش و زمان زیادی را صرف مراقبت از گیاهان خود کردهاید، پس زمانی که به نظر میرسد به فضای بیشتری برای رشد نیاز دارند، اقدام کنید. با تعویض گلدان، به آنها خاک جدید و غنی از مواد مغذی میدهید تا دوباره شاداب و سرزنده شوند.
سوالات متداول
هر چند وقت یک بار باید گلدان گیاهم را عوض کنم؟
به طور کلی، اکثر گیاهان آپارتمانی هر ۱۲ تا ۱۸ ماه یک بار به تعویض گلدان نیاز دارند. با این حال، بهترین راه برای تشخیص زمان مناسب، توجه به علائمی مانند رشد ریشهها از سوراخهای انتهایی گلدان، خشک شدن سریع خاک، یا کند شدن رشد گیاه است.
اگر گلدان را بزرگتر از حد لازم انتخاب کنم، چه اتفاقی میافتد؟
انتخاب گلدانی که بیش از حد بزرگ باشد میتواند باعث جمع شدن رطوبت اضافی در خاک شود. این رطوبت زیاد میتواند منجر به پوسیدگی ریشه گیاه شده و به آن آسیب بزند. بهتر است گلدانی را انتخاب کنید که فقط ۱ تا ۲ سانتیمتر از گلدان قبلی بزرگتر باشد.
بهترین زمان از سال برای تعویض گلدان چه فصلی است؟
بهترین زمان برای تعویض گلدان اوایل بهار یا تابستان است. در این فصول، گیاه در اوج رشد خود قرار دارد و میتواند به راحتی با شرایط جدید سازگار شده و از شوک کمتری آسیب ببیند.
آیا بعد از تعویض گلدان، باید به گیاه کود بدهم؟
خیر. خاک جدیدی که استفاده میکنید معمولاً حاوی مواد مغذی کافی برای چند ماه اول است. کوددهی بلافاصله پس از تعویض گلدان میتواند به ریشههای حساس گیاه آسیب بزند. بهتر است حدود ۶ تا ۸ هفته پس از تعویض گلدان، دوباره کوددهی را شروع کنید.
